Michiel Jongsma Psyblog

“Mijn vader is psychiater, mijn moeder is psycholoog en wij zijn psychopaat” . Dat zeiden wij vroeger wanneer ons gevraagd werd naar het beroep van onze ouders. Een aardig grapje, maar hoe zit het echt? Hoe worden kinderen van therapeuten opgevoed?  En wat komt er terecht van deze kinderen?Thomas Maeder, zoon van een psychiater en psychiatrisch verpleegkundige, deed onderzoek en schreef e...

We zien onszelf graag als autonome, redelijke mensen die zélf bepalen hoe ze het leven vormgeven. Mensen met goede bedoelingen en een sterke motivatie om datgene te doen wat ze belangrijk vinden. Mensen met een reële kijk op zichzelf, de achterliggende motieven, de mogelijkheden en de beperkingen. Tegelijkertijd moeten we constateren dat ons gedrag vaak niet correspondeert met onze intenti...

‘Druk’, zeg ik als ze vragen hoe het met me gaat. Mijn leven is een doorlopende finalewedstrijd. Nauwelijks witte plekken in mijn agenda. Zondagavond onderhandel ik met mijn vrouw over wederzijdse afspraken en het huishouden. Iedere ochtend om 06.15 uur zit ik met de laptop op schoot. Ik neem mijn mail door en bereid me voor op de dag die komen gaat. Alles wil ik goed doen en ik vind ook alles ...

Een sprookjesachtige stad, sfeerrijke verlichting, geuren die je zintuigen prikkelen en een bonte verzameling van verkopers, kunstenaars en restaurantjes? Of een angstaanjagende jungle van opgefokte overlevers,  waar de armoede je bij de strot grijpt, je misselijk wordt van de uitlaatgassen en je oren suizen van de overkill aan prikkels? Een bezoek aan de marokkaanse stad Marrakech kun je ...

Saxofoon leren spelen? Je persoonlijke record op de marathon verbeteren? Een goede barista worden? Wil jij je presentatievaardigheden verbeteren, jezelf assertiever opstellen, damkampioen worden of het Kanaal overzwemmen? Als je een bepaalde vaardigheid wilt ontwikkelen of verbeteren is oefening noodzakelijk. Oefening baart kunst zegt men. Maar is oefening  voldoende? Gaat het om de hoevee...

Liefde op het eerste gezicht, de spreekwoordelijke klik, de selecteur die al na tien seconden weet wat voor vlees hij in de kuip heeft: Hoe zit het toch met die eerste indruk? Wat is de functie van deze snelle inschatting, welke factoren spelen een rol en zijn wij eigenlijk goede waarnemers? De eerste indruk is een boeiend maar ook verraderlijk fenomeen. Of je nu sollicitant bent, selecteur, da...

We werken, presteren, haasten,  ontwikkelen, verwerken, leren, verdiepen, streven en profileren ons een ongeluk. Verhuizen, consumeren, diëten, sporten en daten ons een ongeluk. Facebooken ons een ongeluk. Sparen, vrijen, mediteren, kopen, scheiden, trouwen enz, enz, enz... Waar worden we écht gelukkig van? Dat is een vraag die veel mensen bezighoudt. We jagen een gelukkig leven na maar do...

Voel je wel eens weerstand? Bij die betweterige collega? Bij de toenemende bureaucratisering? Bij het aantrekken van je regenpak, de opruimerigheid van je partner, de bemoeizucht van je schoonmoeder of die dampende hondendrol in je straat? Je hebt vast goede redenen voor je weerstand. Wellicht heb je het idee dat je autonomie in het geding is of dat er niet naar je geluisterd wordt. Of het gedr...

Ik wil van mijn onzekerheid af’ is een veelgehoorde uitspraak. Die wens kan ik me voorstellen. Onzekerheid wordt ervaren als een hinderlijk trekje. Het is niet sexy en op Facebook scoren we er niet mee. Toch kennen veel mensen gevoelens van onzekerheid. Blijkbaar is het een normale menselijke eigenschap die tot op zekere hoogte functioneel is. Zelfvertrouwen en onzekerheid kunnen niet zonder el...

Ren je met twee treden tegelijk de trap op? Fiets je naar je werk alsof je leven ervan afhangt? Is het uitruimen van de vaatwasser voor jou een finalewedstrijd? Raak je geïrriteerd als je in de 'verkeerde' rij staat bij de kassa of als een medeweggebruiker niet opschiet? Dan ben je misschien gezegend met een heftig temperament, ben je gedreven en doelgericht, stel je hoge eisen aan jezelf en an...

'Er is een man laatst doodgegaan, die nog geen dag van zijn bestaan, tevreden was, maar dat begreep hij pas toen er geen weg terug meer was. Vlak voor zijn dood pas kreeg hij spijt, van zoveel angst, verloren tijd. En hij vertelde me over de hel die hij zijn leven lang had meegemaakt...' Regels uit 'Verloren tijd', een prachtig lied' van 'Het Klein Orkest' over angst en verlangen. Het lied is ...

Het verhaal gaat dat de ‘David’, het beroemde beeld van Michelangelo dat zich normaliter in Florence bevindt, een tijdje in de Verenigde Staten heeft gelogeerd. Na enkele maanden was David kilo's in gewicht aangekomen... Deze anekdote illustreert op humoristische wijze de invloed van de omgeving op ons gedrag. Een paar maanden Amerika met zijn fastfoodketens, immense porties, frisdranken en do...

Angst is nuttig maar kan ons ook in de weg staan om te genieten of om datgene te doen wat we willen. Door de ontwikkeling van onze hersenen is ons denkvermogen gegroeid en zijn we in staat tot grote daden. Tegelijkertijd worden we gehinderd door irrationele angsten met een primitieve oorsprong die zich niet gemakkelijk laten wegpoetsen. Hoe hanteer je angstgevoelens? Psychologie in een notendop...

Klamme handen, klotsende oksels, je hart klopt in je keel, een droge mond en een hoofd vol rampgedachten... Sociale situaties kunnen veel spanning opleveren. Of het nu gaat om een receptie, een presentatie, een sollicitatiegesprek of het eerste etentje bij je schoonouders, veel mensen zien ertegen op. Het wordt problematisch wanneer je spannende situaties gaat vermijden en ernstig belemmer...

'Luister naar je gevoel' is een veelgehoorde opmerking. Is het een nuttig advies om naar je gevoel te luisteren? En wat is dat precies, je gevoel? Wat is het verschil tussen gevoel, emotie en stemming? Welke rol spelen intuitie en instinct? Dit is ingewikkelde materie waar geleerden niet over uitgepraat raken en de meningen over verdeeld zijn. Laat ik een poging wagen om enige orde te scheppen ...

' Spiegeltje, spiegeltje aan de wand, wie is de schoonste in het land?'  Dat vroeg de boze stiefmoeder die het niet kon verdragen dat iemand  mooier was dan zijzelf. En wat te denken van Narcissus, een bekende figuur uit de Griekse mythologie. Hij keek in het water en werd verliefd op zijn eigen spiegelbeeld. Beiden gingen op dramatische wijze ten onder aan hun eigen zelfbeeld. Zelfbe...

Vloggers hebben het, onderwijskrachten, medewerkers op de spoedeisende hulp, co-assistenten, huisartsen, journalisten, artiesten, managers, GGZ-medewerkers hebben het ook. Politici hebben het steeds vaker en gepensioneerden hebben het nauwelijks: een burnout. Voor velen is burnout letterlijk en figuurlijk 'een ding'. We hébben een burnout, we krijgen een burnout en we zitten thuis mét een burno...

Hoe blijf je inzetbaar bij je werkgever en op de huidige arbeidsmarkt? Employability is van groot belang zeker nu de baanzekerheid afneemt en we geacht worden langer door te werken. Van jongere én oudere werknemers wordt meer en meer ondernemingszin gevraagd. Hoe houd je regie over je eigen loopbaan? 1) Kijk in de spiegelWeet wat voor type speler je bent, wat je kwaliteiten en valkuilen z...

Wellicht ken je dat: Je hebt een herinnering en vraagt je tegelijkertijd af of het écht gebeurd is. Zeker wanneer het een bizar voorval betreft en de jaren verstrijken ga je twijfelen aan je eigen cognitieve vermogens. Zo heb ik een herinnering aan mijn middelbare schooltijd. Samen met andere welopgevoede kinderen zat ik op een degelijk christelijk gymnasium waar onze talenten ten volle ge...

Corona-crisis, ellendig genoeg natuurlijk. Ook een interessante tijd om het gedrag van mensen te observeren. Core-business voor gedragswetenschappers en ook psychologen van de koude grond laten van zich horen.  Een snelle blik op de wereld om ons heen door een psychologische bril. Goede intenties of de omgeving? In tijden van angst en onzekerheid hebben we behoefte aan een sterke leider ...

We moeten slimmer werken, afgaande op de boeken en artikelen die over dit onderwerp verschijnen. Efficiënter werken zodat we energie besparen, grip krijgen op ons werk en meer rust ervaren. We gaan namelijk gebukt onder een bombardement van mailtjes, appjes, taken, meldingen en digitale verlokkingen. Een overdaad aan prikkels, torenhoge verwachtingen en nog zoveel te doen. Om ons staande te hou...

Er zijn makkelijke mensen en moeilijke mensen. Makkelijke mensen, dat zijn wij psychologen, psychiaters, huisartsen en andere hulpverleners. Moeilijke mensen zitten aan de andere kant van het bureau, dat zijn moeilijke patiënten. Ze luisteren niet naar onze adviezen. Dat is raar want wij hebben er jarenlang voor gestudeerd en gebruiken methodieken die wetenschappelijk onderbouwd zijn. Wij makke...

Maarten is regressie- en reïncarnatietherapeut. Vroeger was hij topkok en genoot hij landelijke bekendheid. Na grondig zelfonderzoek gooide hij het roer om. Maarten verhuisde van de randstad naar een rustiek plekje in Drenthe. Daar geeft hij individuele therapieën in zijn praktijk aan huis. Het loopt storm bij Maarten en dat is niet voor niets. Maarten doet het goed en wij reguliere hulpverlene...

Charles Duhigg had een hinderlijke gewoonte. Elke middag voelde hij een onweerstaanbare drang om zijn kantoorplek te verlaten en een snack te scoren. Charles was inmiddels kilo's aangekomen en vroeg zich af waarom een intelligent en succesvol man als hij zoveel moeite had om deze drang te weerstaan. Deze ervaring bracht hem ertoe onderzoek te doen naar gewoontes. 'How do habits work', vraagt Du...

Een kopsterke spits komt tot zijn recht wanneer hij voldoende aanvoer krijgt vanaf de flanken. Zijn kwaliteiten worden benut onder de juiste omstandigheden. Zonder goede voorzetten raakt hij geïsoleerd. Dan komen zijn zwaktes bovendrijven ('mannetje uitspelen') en wordt hij gefrustreerd. Klachten en krachten zijn gerelateerd aan de omgeving. Dat vind ik een belangrijk uitgangspunt in de gezondh...

Spartelende visjes zijn we, happend naar lucht, bezwijkend onder een enorme hoeveelheid prikkels en impulsen die op ons afkomen. Binnenkomende appjes, mailtjes, nieuwsberichten, reclameboodschappen en uiteraard muziek in het oor. Ondertussen jagen er dagelijks tienduizenden gedachten koortsachtig door ons hoofd en hebben we torenhoge verwachtingen van onszelf en het geluk waar we recht op menen...

230 soorten soep, 16 tomatenpurees, 120 verschillende pastasauzen, 175 saladedressings, 15 extra-virgin olive oils, 64 barbecuesauzen en 175 soorten theezakjes... Met deze opsomming begint 'The paradox of choice' van Barry Schwartz. Hij illustreert hiermee het enorme aantal keuzemogelijkheden dat we hebben. Of het nu gaat om voedingsmiddelen, vakantiebestemmingen, liefdespartners, telefoonabonn...

Was het er weer? Heetgebakerde taxichauffeurs, charmante obers (hi princess), uitdagende salsadanseressen, opzwepende muziek, sex on the beach,  opgewonden marktkooplui, een prikkelend zonnetje, cocktailtje en een weldadige warmte.? Kortom passie alom? Ben jij ook zo gepassioneerd? In de liefde, in je werk, je idealen en in het nastreven van je missie?  Heel goed. Passie is namelijk d...

Ad Kerkhof is hoogleraar klinische psychologie aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Hij is gespecialiseerd in suïcidepreventie. Hij doet onder andere onderzoek naar de relatie tussen piekeren en suïcide. Zijn stelling is dat kwellende, repetitieve piekerdachten vaak voorafgaan aan een zelfmoordpoging.  De onrust in het hoofd kan zo belastend worden dat suïcide de enige uitweg lijkt om e...